|
|||
Hieronder zijn enkele voorbeelden van
uitzonderlijke wegsituaties opgenomen waarbij het plaatsen van
afschermvoorzieningen aan de orde is:
- Wegens risico voor inzittenden
(1) Langs taluds en oppervlaktewater; (2) Bij bomen en andere botsobstakels; (3) In de bochten.
- Wegens risico voor derden
(4) Bij krappe tussenbermen tussen de rijbaan en parallelvoorzieningen (fietspaden).
- Aanvullende elementen afschermvoorzieningen (5) Bescherming van fietsers
(6)
Bescherming van motorfietsers
Afschermvoorziening langs taluds en
oppervlaktewater langs rijbaan
Opgaande of neergaande taluds zijn bij toepassing
onder bepaalde omstandigheden relatief veilig, wanneer de helling
niet te steil is en er een voldoende grote straal in de
taludafronding wordt toegepast. Deze minimale parameters zijn
weergegeven in de figuur 6.1. Wanneer het talud minimaal aan deze
voorwaarden voldoet, vormt het geen gevarenzone en is er dus geen
fysieke afschermvoorziening nodig.
Figuur 6.1
Model voor een veilig neergaand
talud
Conform CROW publicatie 202 vormt oppervlaktewater
met een diepte van > 1 m binnen obstakelvrije zone het gevaar op
verdrinking voor inzittenden van een personenauto. In deze situatie
is een afschermvoorziening nodig.
Het
verbeteren van taluds inclusief het flauwer maken en het verruimen
van de afstand tot het water verdient de voorkeur in deze situatie
boven het plaatsen van een afschermvoorziening.
Wanneer dit niet mogelijk is, dient er
afschermvoorziening te worden toegepast. De figuren 6.2 en 6.3
geven de maatvoering bij een optimale en krappe
situatie.
Figuur 6.2
Voorkeursmodel bij steile taluds /
oppervlaktewater (flexibele constructie),
prestatieklasse N1
Figuur 6.3
Stijvere eenzijdige constructie bij zeer weinig uitbuigingruimte,
prestatieklasse
N2
Bij
wegen met lagere intensiteiten waar omgevingskwaliteit centraal
staat kan een houten geleiderail worden overwogen. Deze moet wel
voldoen aan de vereiste prestatieklasse, letselernst en werkende
breedte.
- Afschermvoorziening bij bomen en andere botsobstakels
Bomen
met een diameter van meer dan 0,08 m dienen te worden gezien als
hard botsobstakel.
Als
er binnen de obstakelvrije zone van de gebiedsontsluitingsweg
obstakels voorkomen, dient op basis van een integrale afweging te
worden bepaald of deze verwijderd kunnen worden. Indien dit niet
mogelijk is, moet worden overwogen de obstakels af te schermen door
een afschermvoorziening toe te passen, die geschikt is voor een
maatgevend voertuig, een personenauto met een massa 1500 kg,
rijdend met 80 km/h. De afschermvoorzieningen kunnen onder de
volgende voorwaarden worden overwogen:
de
objectafstand wordt gerespecteerd;
de onderlinge afstand is ruim, zodat de automobilist in geval van nood tussen de obstakels het voertuig kan stoppen.
Zie
hiervoor de figuren 6.4 en 6.5.
Figuur 6.4
Voorkeursmodel bij bomen en andere
botsobstakels (flexibele constructie) prestatieklasse
N1,
werkende breedte- W4, 1,3 m
Figuur 6.5
Alternatief model bij bomen en andere
botsobstakels (stijve eenzijdige constructie)
prestatieklasse N2, werkende breedte- W3, 1,0 m
Bij
wegen met lagere intensiteiten waar omgevingskwaliteit centraal
staat kan een houten geleiderail worden
overwogen.
- Afschermvoorzieningen in de bochten
In
krappe bogen met krappe (tussen)bermen bestaat een verhoogd risico
op enkelvoudige bermongevallen met obstakels.
Een
krappe boog kan worden gedefinieerd door middel van de k-waarde.
Hierbij wordt de verhouding van de snelheid voor de boog en in de
boog uitgedrukt.
Vboog
k=
Vvoordeboog
Aan
de hand van de k-waarde wordt bepaald of een afschermvoorziening
dient te worden toegepast. Als toepassingskader geldt dat indien de
k-waarde kleiner is dan 0,6 bij krappe bermen en/of obstakels
daarbinnen kan een afschermvoorziening worden
overwogen.
Afschermvoorziening in berm hoofdrijbaan en
fietspad/ parallelweg
Een
smalle berm (< 2,5 m) tussen een gebiedontsluitingsweg en een
parallelweg / fietspad is een bron van subjectieve
onveiligheidbeleving en irritaties bij fietsers. Over het algemeen
wordt echter geen afwijkend hoog ongevalrisico waargenomen in de
genoemde wegsituatie.
In
concrete wegsituaties kan er wel degelijk sprake zijn van een
verhoogd risico, waarbij een afschermingvoorziening overwogen dient
te worden. Hierbij kan gedacht worden aan:
beperkte afstand tussen de rijbaan en het fietspad. Minimaal is 1,1 m + de constructiebreedte van een afschermvoorziening nodig. Dat vanwege de minimale afstanden om een afschermvoorziening toe te passen:
o 0,60 m (minimale objectafstand voor gemotoriseerd verkeer) afstand vanuit de binnenkant kantstreep rijbaan;
o 0,50 m (minimale objectafstand voor langzaam verkeer) afstand tussen de afschermvoorziening en kant fietspad.
drukke fietsroutes;
hoge intensiteiten en hoge gemiddelde snelheden van gemotoriseerd verkeer;
hoog percentage van het vrachtverkeer en/of landbouwvoertuigen; hoogteverschil tussen de rijbaan en het fietspad door een steil talud.
Bij
het overwegen van concrete producten voor het toepassen
als
afschermvoorzieningen spelen de volgende factoren
een rol:
beschikbare ruimte;
functionele eisen (wel of niet voertuigkerend); constructiebreedte;
werkende breedte;
fietsvriendelijke constructie (geen scherpe randen
aan de achterkant).
71
Handboek Ontwerpcriteria Wegen
4.0
Afschermvoorzieningen
Gebiedsontsluitingswegen
Bescherming van de
fietsers
Voor
een praktijkvoorbeeld van een fietsvriendelijke afschermvoorziening
zie figuur 6.6. De scherpe randen van de achterkant van de
geleiderail aan de zijde van het fietspad zijn hier afgeschermd
door een platte beschermplaat.
|
Figuur
6.6
|
Een praktijkvoorbeeld van een
geleiderail met fietsersbeschermplaat tussen
|
|
de hoofdrijbaan en het
fietspad
|
|
|
|
(6) Bescherming voor
motorrijders
De
afschermvoorzieningen conform NEN 1317 zijn in beginsel niet getest
en niet bedoeld als veiligheidsvoorzieningen voor
motorrijders.
De
open constructie van geleiderail kan voor motorrijders gevaar
opleveren, met name de palen. Daarom zijn de laatste tijd
ontwikkelingen gestart om de motorrijders beter te beschermen
vooral in krappe wegsituaties zoals bochten.
Onder
andere kan het letsel van motorrijders enigszins worden beperkt
door aan de geleiderailconstructie een beschermende stalen plank te
monteren, die voorkomt dat de onderuitgaande motorrijder tegen de
palen onder de geleiderailconstructie terecht komt (zie figuur
6.7). Deze maatregelen kunnen worden overwogen in de buitenbochten
bij verhoogd ongevalrisico voor motorrijders.
Als
toepassingskader geldt hier dat indien de k-waarde kleiner is dan
0,6, de boog als gevaarlijk wordt beschouwd en een beschermende
stalen of houten (voor landelijke omgeving) plank kan worden
toegepast.
Figuur 6.7 ‘Motorvriendelijke’ geleiderail in de
buitenbocht
