In onze samenleving zien we een proces van doorgaande individualisering. Dit is een historisch proces dat kenmerkend is voor de ontwikkeling van onze westerse maatschappij. Individualisering verwijst naar de grotere keuzevrijheid die individuen krijgen en in toenemende mate willen hebben. Hierdoor voelen mensen zich bijvoorbeeld vanaf de jaren ’70 van de vorige eeuw minder verbonden met traditionele organisaties, zoals kerken, politieke partijen en vakbonden. Liever bepalen we zelf onze mening en maken we onze eigen keuzes dan dat we vanzelfsprekend doen wat de autoriteiten zeggen of dat we de traditie volgen. De individualisering in combinatie met de economische welvaart heeft ook het werk- en leefpatroon veranderd. Het traditionele gezin is niet meer de dominante levensvorm. In plaats daarvan is er een variëteit aan samenlevingsvormen en is het aantal kleine huishoudens en alleenstaanden toegenomen. Ook op andere terreinen, zoals vrije tijdsbesteding en het doen van aankopen, is de individualisering zichtbaar. In het grote aanbod maken we onze eigen keuzes en is er steeds minder animo voor algemene collectieve arrangementen. Door de mogelijkheden van plaats en tijdonafhankelijke communicatie heeft de individualisering tenslotte een nieuwe dimensie gekregen.

In het Eindverslag Veiligheidsscenario’s menen de onderzoekers echter dat individualisering als megatrend wordt overschat. Zij vinden dat veel meer sprake is van kuddegedrag en wijzen erop dat na de ontzuiling dynamische, flexibele en vrijwillige verbintenissen zijn ontstaan. In (online) netwerken gaan mensen relaties aan rond gedeelde interesses of belangen.