Individualisering is een ontwikkeling die veel goeds heeft gebracht. Volgzaamheid en traditie hebben bijvoorbeeld plaatsgemaakt voor individuele autonomie, persoonlijke keuzes en zelfontplooiing. Tegelijkertijd wordt de politie geconfronteerd met de schaduwzijde ervan. De politie heeft niet meer het vanzelfsprekende gezag. De mondige burger beroept zich op zijn rechten en heeft een mening over het optreden van de politie. ‘Hij zal bijvoorbeeld van de politieagent een verklaring vragen waarom hij wordt staande gehouden. Dan zal hij ook nog beoordelen of de politieman in deze juist heeft gehandeld en tijdens zijn staande houding op zijn smartphone de laatste jurisprudentie raadplegen. Deze ontwikkeling betekent dat de politieman zich telkens in een één op één situatie moet verantwoorden en dat niet langer het uniform zijn werk doet’ (interview Leo Wilde).

Individualisering heeft ook gevolgen voor het buurtwerk van de politie. Onder invloed van de individualisering verandert de vertrouwde sociale structuur. Bewoners zijn minder afhankelijk van elkaar en van de traditionele instituties, waarbij tegelijkertijd de intensivering van het samenleven de kans op uitsluiting vergroot (paper Davelaar)

Psycholoog Deenik van de verslavingskliniek Solutions wijst in het bijzonder op het vervagen van de grenzen in de opvoeding en het ontbreken van structuren om jongeren in toom te houden die gewend zijn geraakt aan directe behoeftebevrediging. Er komen zo veel meer mensen op straat die hun impulsen slecht onder controle hebben en hierdoor snel opgefokt en normoverschrijdend gedrag vertonen. Hij verwacht voor de toekomst eveneens een toename van het aantal verslaafden aan drugs, alcohol en seks (interview). Ook Davelaar constateert dat problemen op het terrein van de openbare orde vaak een ‘zorg’ kant hebben.

Deenik pleit ervoor dat politiemedewerkers meer kennis hebben van groepsgedrag en van de gevolgen van de verschillende soorten drugs op het gedrag van mensen. ‘Iedereen weet wel dat je bij teveel alcohol niet meer recht over een lijn kan lopen. Maar dat je na het gebruik van cannabis heel slecht kan bepalen of je gas moet geven of moet remmen, is veel minder bekend’ (interview).