Gemeenten zijn bevoegd tot het instellen van komgrenzen (per 1-1-1995).
Referentiekader
CROW publicatie 135, Bebouwde komgrenzen;
CROW publicatie 164c, Handboek wegontwerp – Gebiedsontsluitingswegen;
CROW publicatie 207, Richtlijnen voor de bebakening en markering van wegen.
Algemeen
Voor een overgang van de bebouwde kom op een gebiedsontsluitingsweg (van 80 km/h naar 50 km/h) worden twee standaardoplossingen gegeven:
Een middengeleider;
Verhoogde bermen met en zonder langsliggende fietspaden.
Voor het ontwerp van de inrichting van de overgang van de bebouwde kom is een standaardtekening beschikbaar, zie tekening H005 in bijlage A: Standaardtekening overgang bebouwde kom.
Programma van eisen
Ter hoogte van de komgrens dient aan beide zijden van de rijbaan een portaalbord geplaatst te worden. Bij het inrijden van de bebouwde kom toont dit portaal aan beide zijden van de rijbaan de volgende borden:
Plaatsnaambord (H01a of H01b);
Aanduiding maximumsnelheid (A0150).
Bij het verlaten van de bebouwde kom toont het portaal in elk geval aan de
rechterzijde van de weg het volgende bord:
Bord einde bebouwde kom (H02a).
Op parallelwegen kan bij het inrijden van de bebouwde kom worden volstaan met een portaalbord aan de rechterzijde van de rijbaan.
Bij toepassing van een middengeleider wordt op beide koppen van de middengeleider het bord DO02ro_BB22 geplaatst.
Middengeleider verhoogd en verhard uitvoeren (niet overrijdbaar).
Als op het wegvak binnen de kom kantopsluiting wordt toegepast, wordt deze kantopsluiting vanaf het komgrensbord toegepast.
Plateaus worden niet toegepast als aanduiding van de komgrens.
Aandachtspunten
De komgrens ligt bij voorkeur net voorbij een rotonde of VRI-kruising. Wanneer er geen kruisende weg is, wordt de komgrensovergang aangelegd op een wegvak waar fysieke maatregelen worden genomen.
De komgrens dient op een ruimtelijk logische plek te worden gesitueerd met een voor de weggebruiker duidelijke overgang.
Met behulp van o.a. beplanting kan de komgrensovergang duidelijker worden geaccentueerd.
In overleg kunnen psycho-bremsen (markering in de dwarsrichting) en snelheidinformatie als markering op het wegdek worden aangebracht, beide markeringen in sprayplast.
Accentueren grens bebouwde kom
Om de overgang tussen de snelheidsregimes binnen en buiten de bebouwde kom te benadrukken wordt voorgesteld de komgrenzen te accentueren. Hierbij ligt de nadruk op de weggebruiker die de bebouwde kom nadert, omdat deze te maken gaat krijgen met een snelheidsverlaging.
De minimale maatregel die nodig is bij het accentueren van de bebouwde kom grens is het plaatsen van zogenaamde portaalborden aan weerszijden van de rijbaan. Hoewel dit niet verplicht is worden deze portalen naast het bebouwde kom bord ook voorzien van een bord “50” (bord A1) om de nieuwe maximumsnelheid aan te geven.
Als de bebouwde komgrens niet bij een kruising is gelegen, wordt deze op het wegdek ook ondersteund door middel van dwars op de rijrichting geplaatste markeringen (de zogenaamde “psycho-bremsen”) zoals weergegeven in de figuur hieronder.
Figuur 5.1               Impressie uitbuigen bebouwde komgrens
Het is daarnaast wenselijk om een middengeleider aan te brengen en de rijstrook die de bebouwde kom in gaat zodanig uit te buigen dat ook een fysieke snelheidsremmer ontstaat.
Figuur 5.2               Bovenaanzicht overgang bebouwde kom