Door het snelgroeiende aandeel van zonne-energie in de energievoorziening zal ook het aantal uitgefaseerde zonnepanelen sterk toenemen. De milieu- en emissie-effecten van de productie van primaire grondstoffen, de leveringszekerheid van essentiële grondstoffen en het waarborgen van geopolitieke onafhankelijkheid maken de recycling van zonnepanelen tot een zeer belangrijk aspect van de ontwikkeling van zonne-energie.
Recycling is complex
De uitdaging is dat de beleidsvorming t.a.v. deze recycling complex is. Dit komt door onder andere:
- de onzekerheid over economische, politieke en technologische ontwikkelingen die zowel de ontwikkeling van zonne-energie als de recycling van uitgefaseerde zonnepanelen bepalen;
- de betrokkenheid van vele partijen met eigen belangen;
- het mondiale karakter van kritische factoren zoals de markt voor recycling producten;
- de lange termijn waarop het beleid gericht moet zijn, gegeven de huidige stand van de zonne-energie en de lange levensduur van zonnepanelen.
Om de toekomstige recycling van zonnepanelen te analyseren is het essentieel om de circulaire levenscyclus van zonnepanelen integraal te beschouwen. Zo hangen, bijvoorbeeld, de potentiele markt voor gerecyclede producten en de recyclingprocessen sterk af van de zonne-energie systemen die in de komende jaren worden geïnstalleerd en dus de kosten, toepassingsmogelijkheden, levensduur en prestaties van deze nieuwe systemen.
Door de complexiteit van het probleemgebied en de daaruit voortkomende onzekerheden kan het lange termijnbeleid in verband met de recycling van zonnepanelen niet in beton worden gegoten. Effectief beleid vereist dat, op grond van voortschrijdende inzichten en nieuwe ontwikkelingen, initiële plannen periodiek worden bijgesteld.
Creëer meer inzicht en maak gebruik van ervaringen
Om deze uitdagingen optimaal tegemoet te treden bieden wij een aanpak die leidt tot effectievere besluitvorming t.a.v. de recycling van zonnepanelen door het verbeteren van:
- het inzicht in de samenhang van factoren die de toekomstige recycling van zonnepanelen bepalen;
- het inzicht in de dynamiek van de complexe processen;
- communicatie met en productiever overleg tussen relevante stakeholders;
- het benutten van ervaringen en inspelen op nieuwe onvoorspelbare ontwikkelingen.
Betere dialogen door te visualiseren en modelleren
Causale graaf rondom het recyclen van zonnepanelen
In onze aanpak zien wij een ‘continue leerproces’ als essentieel element voor effectief beleid, een leerproces dat rust op twee pijlers:
- periodieke constructieve, doelgerichte, dialogen met belanghebbenden en experts ondersteund door visualisaties;
- geactualiseerde systeemmodellen die betrokkenen inzicht geven in de samenhang en dynamiek van de complexe processen en een gemeenschappelijk referentiekader bieden voor de analyse van verschillende beleidsvisies.
De dialogen en modellen zijn nauw met elkaar verweven in de vier fasen van onze aanpak:
- Scoping : het nader specificeren van het probleemgebied, doelstellingen en doelgroepen
- Kwalitatief Modelleren: de groepsgewijze ontwikkeling van kwalitatieve systeem modellen die inzichtgeven in relevante factoren en hun onderlinge samenhang
- Kwantitatief Modelleren: het omzetten van kwalitatieve in kwantitatieve systeem modellen die inzicht geven in de dynamiek van het circulaire systeem en de effecten van beleidsopties
- Beleidsanalyse: het op grond van de eerder ontwikkelde modellen groepsgewijs analyseren van beleidsopties door middel van interactieve scenario’s of “serious games”
Iedere fase kan, afhankelijk van de behoefte, uitgevoerd worden in de vorm van “fysieke” en “online” workshops.
Expertise
World of Minds en Synmind hebben de handen ineengeslagen om de hierboven geschetste aanpak te faciliteren. World of Minds brengt vele jaren ervaring in met het voeren van effectieve stakeholder dialogen en het maken van system maps. Synmind vult deze ervaring aan met uitgebreide expertise op gebied van “System Dynamics” modellen.
Bekijk ook de video van een korte samenvatting van onze eerdere workshop over het modelleren rondom het onderwerp van recycling van zonnepanelen:
